Van intensief naar extensief naar natuurinclusief

Gerda (60) en Henk (59) Winkelhorst wonen op boerderij Groot Hengeveld in Lintelo in Aalten. Eind 2021 zijn ze gestopt met de melkveehouderij en overgestapt naar de vleesveehouderij met akkerbouw. Ze hebben Herford-zoogkoeien; het vlees brengen ze via vleespakketten aan de man. Ze runnen het bedrijf samen met hun zoon Daan (29), tevens werkzaam als docent loonwerk bij ROC De Landstede in Raalte. Gerda werkt daarnaast als verzorgende in de verpleeghuiszorg en Henk werkt in wisselende technische beroepen.

Permanenter biodiversiteitsplan

‘We zijn natuurliefhebbers. We vinden dat natuur een plek moet hebben op het bedrijf. Rondom het huis hebben we de nodige bomen, hoogstamfruitbomen en struweel. We hebben sinds twee jaar een stuk grond ‘onder beheer’ en zijn zodoende aangesloten bij VALA. We beschikken over 23 ha: 7 ha granen, waaronder ook vogeltjesgraan, 2 ha mais en de rest grasland, waarvan 3,5 ha kruidenrijk grasland. In 2018 hebben we meidoorn aangeplant en ook heeft agrarische natuurvereniging PAN hier een keer een singel voor ons onderhouden. We hebben akkerranden en zijn lid van een akkerrandenwerkgroep. Nu we wat minder intensief boeren, wilden we een wat permanenter biodiversiteitsplan met mooie struweelhagen, houtwallen, houthakbosjes en een poel, zodat insecten en dieren hier een mooi leefgebied krijgen’, vertelt Daan enthousiast.

Luchtfoto als basis

Daan vervolgt: ‘Zodoende hebben we een bedrijfsnatuurplan gemaakt samen met Karen Hinkamp van VALA. Het maken van zo’n plan is kosteloos. Eerst is een analyse gemaakt van de natuur en biodiversiteit op en om ons bedrijf. Gekeken is welke natuurwaarden er al aanwezig waren en welke ontwikkeld konden worden. We zijn eerst eens op basis van een luchtfoto gaan kijken naar het gebied en hebben gezocht naar structuur voor verbindingen voor een groene dooradering.’ Gerda vult aan: ‘We hebben verschillende ideeën uitgewerkt samen met Karen. Het plan gaat uit van het verbreden, aanleggen en verbinden van verschillende landschapselementen. Het plan is een aantal keren aangepast.’

Sterker en weerbaarder systeem

‘Er komt langs de buitenrand van het bedrijf een rand met struweelhaag en houtsingels. We gaan 1,3 hectare aan agrarische natuur maken. Hiervoor kunnen we gebruik maken van de subsidieregeling die de waardedaling van landbouwgrond bij inrichting van landschapselementen compenseert. Verder investeren we zo’n 30 duizend euro aan plantgoed en arbeid. Daar wordt 75 % van vergoed via dezelfde regeling waardedaling grond voor landschapselementen. En straks moet alles onderhouden worden. Natuurlijk brengen de beheerpakketten geld in het laatje, maar daar word je niet rijk van. Je moet dit vooral doen uit liefhebberij en omdat je het belangrijk vindt. Toch ervaar ik het niet zo dat we grond uit productie halen, want door het plan uit te voeren, maken we het bedrijf ook weerbaarder. Het is niet alleen maar mooi en alleen maar goed voor de natuur, maar het is ook goed voor het bedrijf. Het levert een bijdrage aan de bedrijfsvoering, omdat je een sterker en weerbaarder systeem krijgt’, licht Daan toe.

Plaatje is rond

‘Het maakt het plaatje rond, we zijn van intensief naar extensief gegaan en gaan nu ook naar natuurinclusief. We proberen een natuurlijk systeem te creëren en zo min mogelijk in de bodem te roeren. Half maart is alles in een week aangeplant. Agrarische natuurvereniging PAN doet een deel van de aanplant, zij hebben een mooi assortiment en ze hebben planters met ervaring. De poel wordt van de zomer gegraven en we gaan zelf nog bos aanplanten. En in het najaar verwachten we nog een halve week werk te hebben met inplanten’, zegt Gerda.

‘Het merendeel van de mensen vindt het geweldig wat we aan het doen zijn. Ook een deel is sceptisch. Men vindt het ingrijpend, er is geen weg terug. Voor ons is dat geen probleem; wat ons betreft mag het landschap wel wat diverser worden’, besluit Daan.

Wilt u ook zo’n bedrijfsnatuurplan laten maken? U kunt zich nog aanmelden.

Regeling waardedaling grond voor landschapselementen, hiervoor kunt u nog nieuwe aanvragen doen. U kunt zich hiervoor aanmelden via de gebiedscoördinatoren in uw regio.

Foto’s bij dit artikel zijn van Daan Winkelhorst. Daan is ook ambassadeur van Het boerenerf Place to bee.